In de aanloop naar de Regionale Veteranendag op 18 juni in Zeewolde spreekt de Lokale Omroep Zeewolde vijf veteranen over wat voor impact een uitzending naar oorlogsgebieden op hen heeft gehad. De 101-jarige Jos Wessels vocht tijdens de Tweede Wereldoorlog kort voor het Nederlands Indisch Leger (KNIL). Na de bezetting van Nederlands-Indië door Japan werd hij krijgsgevangene en als dwangarbeider onder zeer zware omstandigheden aan het werk gezet. In die periode kwam ook de onafhankelijkheidsbeweging op stoom in Wessels zijn thuisland, die grote gevolgen zou hebben voor de rest van zijn leven.

Jos Wessels werkte tijdens zijn krijgsgevangenschap in Thailand aan de beruchte Birmaspoorweg, ook wel de dodenspoorlijn genoemd, vanwege de vele arbeiders die dagelijks stierven door de zeer zware omstandigheden. Hij overleeft het, maar komt na de oorlog bij thuiskomst in Nederlands-Indië terug in een totaal ander land.: “In die tussentijd dat wij krijgsgevangene waren heeft Sukarno (onafhankelijkheidsstrijder) zijn volk opgeroepen om alles wat Hollands was het land uit te schoppen. Daardoor heb ik een totaal ander leven moeten leiden.”

Als KNIL-veteraan was Wessels zijn leven niet zeker. Hij vluchtte met zijn familie per boot van Batavia naar Nederlands-Nieuw-Guinea, dat toen nog wel volledig in handen was van Nederland. “Ik ben daar bij aankomst met mijn gitaar en radio in zee gestapt. Er was daar geen haven. En zo ben ik op het strand naar boven gelopen. Ik ben toen opgevangen door familie Van Lingen met een bakje soep. Wat was dat toen lekker zeg. Dat vergeet ik nooit.”

In Nieuw-Guinea bouwt Wessels een nieuw leven op. Hij werkt bij een voedselbedrijf en trouwt. Maar ook dat leven moet hij op een gegeven moment opgeven wanneer Indonesië Nieuw-Guinea overneemt: “Wij werden allemaal door de Indonesische regering uit Nieuw-Guinea gejaagd. Toen zeiden ze tegen mij: Wessels, dit is de laatste gelegenheid om naar Holland te komen. Toen zijn wij per vliegtuig over de noordpool naar het oude Schiphol gevlogen.”

Geloof
Ondanks de vele ontberingen zegt Wessels geen last te hebben overgehouden van deze zware periode in zijn leven: “Als ik eerlijk mag zeggen: Ik ben niet veranderd, vanwege mijn geloof. Ik ben altijd grootgebracht in een geloof. En ik heb het nu nog. Als ik erom vraag dan is het net alsof ik toch steun krijg. Tot nu toe aan de dag.”

Gesprekken met andere veteranen:

Ton Klaessen: Het lot van kinderen in oorlogsgebieden is veteraan Ton het meest bijgevleven
Jan van Ek: Jan van Ek wil in zijn veteranenpak begraven worden
Sandra Groeneweg: Veteraan Sandra ging anders over het leven nadenken na missie in kapotgeschoten Bosnië