Aat Klop over 80 jaar vrijheid: “Vrijheid is niet vanzelfsprekend”

Lezingen op scholen: vrijheid en verantwoordelijkheid
In zijn lezingen spreekt Aat Klop over 80 jaar vrijheid, beginnend bij 1945. Hij maakt duidelijk dat vrijheid niet begon en eindigde bij de bevrijding van Nederland, maar dat het onderhouden en beschermen ervan blijvende inzet vraagt.
De presentaties, onder meer op basisscholen in Zeewolde, verbinden geschiedenis met actualiteit. “Ik neem de leerlingen mee langs rampen als de Watersnood van 1953, militaire missies in Bosnië, Afghanistan en Mali, maar ook de Nederlandse inzet bij overstromingen en crisissituaties,” vertelt Klop. “Defensie is niet alleen schieten. Het is ook hulpverlening, bescherming en solidariteit.”

Bij kinderen roept dat vaak nieuwe vragen op. De jonge dichter McKayla Resosemito uit Zeewolde was bij een schoollezing aanwezig: “Veel kinderen waren onder de indruk. Sommigen vonden het spannend, maar ook leerzaam.”

Veteranen in de samenleving: zichtbaarheid en erkenning

Naast educatie is erkenning van veteranen een belangrijk thema. Klop wijst erop dat veel Nederlanders geen goed beeld hebben van wat veteranen meemaken, of wat ze hebben betekend – en betekenen – voor Nederland.
“Veel veteranen dragen de gevolgen van hun missie nog dagelijks met zich mee. Sommigen lijden aanhebben PTSSeen posttraumatische stressstoornis (PTSS), of worstelen met het gebrek aan begrip. Ze komen thuis in een samenleving die niet altijd weet wat ze hebben doorgemaakt.”
Volgens Klop is dat deels te verklaren door onzichtbaarheid. “Een veteraan is niet per se een oude man. In Zeewolde hebben we veel jonge veteranen van rond de 25 jaar. Ze zijn actief geweest bij missies, bij crisishulp of bijvoorbeeld bij de coronabestrijding vanuit Defensie.”

Defensiecafé Zeewolde: ontmoeten en delen

Om die veteranen een plek te geven is in Zeewolde een Defensiecafé opgericht – een laagdrempelige ontmoetingsplek, niet alleen voor veteranen, maar ook voor oud-dienstplichtigen, reservisten en belangstellenden. Klop: “We hebben bewust gekozen voor de term ‘Defensiecafé’, omdat we het breder willen trekken. Ook wie diende in vredestijd of bij Nnationale Iinzet hoort erbij.”

Eens per kwartaal komen de deelnemers bijeen in Grand Café De Mens. Niet in formele setting, maar onder het genot van een drankje. “Daar kunnen verhalen gedeeld worden, ervaringen herkend, en ook de eenzaamheid doorbroken die sommigen voelen na terugkeer uit een missie.”
Klop benadrukt dat saamhorigheid binnen Defensie groot is. “We noemen elkaar vaak ‘brothers in arms’. Je maakt heftige dingen mee die anderen vaak niet begrijpen. In het café kunnen mensen daarover praten. Dat helpt.”

Lezing in de bibliotheek: 80 jaar inzet voor vrijheid

Op zaterdag 12 april geeft Aat Klop een lezing in de bibliotheek van Zeewolde over 80 jaar inzet van de krijgsmacht voor vrijheid. De lezing begint om 13.30 uur en biedt bezoekers een overzicht van de wereldgeschiedenis na 1945, bezien door de bril van Defensie.

Aan de hand van historische gebeurtenissen zoals de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, de Koude Oorlog, de val van de Sovjet-Unie en recente missies in Afghanistan en Mali, vertelt Klop hoe Nederlandse militairen zich wereldwijd hebben ingezet voor stabiliteit en vrede.
Daarnaast is er aandacht voor hedendaagse dreigingen en het belang van waakzaamheid. “Vrijheid is niet vanzelfsprekend,” zegt Klop. “Daarom is het nodig dat we begrijpen wat er speelt, dichtbij én ver weg.” De lezing is gratis toegankelijk en bedoeld voor jong en oud.

Waarom herdenken en vieren nodig blijft

In Zeewolde wordt dit jaar op meerdere momenten stilgestaan bij 80 jaar vrijheid. Op 19 april is er een kranslegging bij het veteranenperkje. Hier wordt de bevrijding van Harderwijk, Ermelo, Putten, Nijkerk herdacht. Op 4 mei vindt de traditionele dodenherdenking plaats, ook op de algemene begraafplaats in Zeewolde. Op 5 mei wordt het Vrijheidsvuur binnengebracht op het Kerkplein.

“Dat vuur wordt opgehaald in Wageningen, gedragen door vrijwilligers. Het is een symbool van verbinding,” aldus Klop. “En ook op 5 mei willen we niet vergeten dat onze vrijheid is bevochten door mensen die daar hun leven voor hebben gegeven.”
Volgens Klop is het noodzakelijk dat vrijheid elk jaar opnieuw wordt besproken – niet alleen op 4 of 5 mei. “Als we vergeten hoe kwetsbaar vrijheid is, dan raken we het kwijt. En dat ligt dichterbij dan we denken.”