“We zijn van 600 naar 1.200 arbeidsmigranten gegaan”, benadrukte burgemeester Gorter dinsdagavond. “Het gaat daarbij in veel gevallen om jonge stelletjes. Je moet ervoor zorgen dat beide groepen elkaar niet in de problemen brengen. Vandaar dat we gezegd hebben dat we alleen gezinnen en nareizigers willen.” Het COA zal dit laatste van veel gemeenten horen. Gorter wijst daarom op de bijzondere situatie van Zeewolde. “Die is anders dan in andere gemeenten. De combinatie met arbeidsmigranten maakt dat we met elkaar een goede regeling moesten opstellen.”
Omdat de oude vergunning van 2015 nog van kracht was, hoefde deze hobbel nu niet te worden genomen en scheelde dat weer tijd. “De vergunning geldt nog tot 25 november 2025. Dat betekent dat we dan met de gemeenteraad van dat moment moeten kijken of we onder dezelfde voorwaarden door willen gaan of dat het nodig is extra randvoorwaarden te stellen.”
Maatwerk
Het azc, dat half juni opengaat, biedt maximaal 600 plaatsen. Het kan zijn dat er op een bepaald moment minder gezinnen zijn. In dat geval kan het aantal nareizigers groter zijn, legt Gorter uit. “Bij nareizigers zijn er al één of meerdere gezinsleden die een verblijfsvergunning hebben. Die krijgen dan automatisch een verblijfsvergunning. In principe is dat verblijf van kortere duur, maar het is wel afhankelijk van in welke situatie de nareiziger zich bevindt. Als de gemeente waar de betrokkene aan gekoppeld is toevallig een huis vrij heeft, kan het snel geregeld zijn. En anders duurt het langer. Het is allemaal maatwerk per persoon.”
Net als van 2015 tot 2018 krijgt het azc een eigen school. Het COA zorgt daarbij voor de huisvesting, de gemeente is verantwoordelijk voor het onderwijs. Gorter is blij dat er achter de schermen reeds veel werk verzet is. “We doen het samen met de Stichting Ante, die in Zeewolde al vier scholen voor openbaar onderwijs heeft. Ook de kinderen van de taalklas, die nu in de oude Kiekendief zitten, gaan straks naar de azc-school. Dat geldt niet voor alle Oekraïense kinderen. Wie al een jaar in de taalklas zit, kan doorstromen naar een reguliere basisschool in Zeewolde. En twaalfjarigen kunnen naar de internationale schakelklas in Harderwijk. Er zal sowieso een mix van taal en cultuur zijn. Nederlands wordt de voertaal. Dan versta je elkaar ook het snelst.”
Vrijwilligerswerk
De dokterspost op het azc kan ‘zo’ weer in gebruik worden genomen, de speciale wijkagent van vijf jaar geleden is zelfs nog gewoon in functie. Gorter stipt aan dat het belangrijk is korte lijntjes te onderhouden met de aan te stellen locatiemanager David Korver. “Om de woonomgeving zo goed mogelijk te betrekken, zullen we ook weer een begeleidingscommissie in het leven roepen. Als er problemen zijn, kunnen we er zodoende direct bovenop zitten.”
De burgemeester hecht eraan te zeggen dat er van 2015 tot 2018 zelden sprake is geweest van overlast op het azc. “Kijk de politiecijfers er maar op na! Die waren niet anders dan van een gewone wijk in Zeewolde. Je kunt bij de politiecijfers wel zien wanneer er corona was, niet wanneer er een azc was.” Gorter hoopt dat zich weer net zoveel ‘betrokken dorpsgenoten’ melden om vrijwilligerswerk op het azc te doen. “We moeten zorgen dat de asielzoekers een goede daginvulling krijgen, de taal leren, een vertrouwde fietsstructuur naar het dorp leren hanteren en weer een band met de bevolking opbouwen. We hebben de vorige keer samen veel tot stand gebracht en zullen het opnieuw samen moeten doen.”
Hoelang het azc nodig zal zijn, is op dit moment nog niet te overzien. “We weten niet wat er morgen gaat gebeuren in de wereld”, is Gorter helder. “Als er dan ergens in een land oorlog uitbreekt, kan dat de samenstelling van het azc enorm veranderen. Eerst hadden we Afghanistan, toen Syrië en vorig jaar Oekraïne. Beïnvloeding is afhankelijk van wat er elders op de wereld gebeurt en de rol die we als Nederland vervolgens nemen.”