Waarom is de waterstand in de randmeren zo hoog?
Dit komt door de vele neerslag die in Nederland is gevallen en de hoeveelheid regen en smeltwater die via de rivieren uit het buitenland worden aangevoerd. Daarbij is door de langdurige neerslagperiode de bodem ook zo verzadigd dat die ook geen regen meer op kan nemen, dus alles moet direct afgevoerd worden. Normaal gebeurt dit via spuisluizen in de Afsluitdijk richting de Waddenzee maar door aanhoudende noordwestenwind blijft de waterstand in de Waddenzee ook hoger dan normaal en kan er tijdens eb maar korte tijd water uit het IJsselmeer geloosd worden terwijl de aanvoer via de rivieren en wat her en der uit polders uitgemalen wordt wel doorgaan.
Hoeveel water wordt er vanuit de polder de randmeren ingepompt?
Vanuit de polder wordt alleen water op de Randmeren gepompt door Gemaal Lovink bij Harderhaven. De andere 3 gemalen voor Oostelijk en Zuidelijk Flevoland lozen op het Markermeer (2) en het Ketelmeer (1). Daardoor wordt het peil op het randmeer in de buurt van Zeewolde niet beïnvloedt. Het gemaal kan in totaal 1,1 miljoen liter water per minuut afpompen. De pompen gaan automatisch aan als het waterpeil te hoog komt. Voor Lovink is dit –5,20 meter beneden NAP. Elke pomp draait ongeveer 1.500 uren per jaar.
Door hoge waterpeil Markermeer kan het water uit Randmeren lastig worden afgevoerd
Jan Nieuwenhuis verduidelijkte dat Rijkswaterstaat verantwoordelijk is voor het waterbeheer in de randmeren.
Waterschap Zuiderzeeland beheert de wateren binnen de dijken van Flevoland en zorgt ervoor dat de waterpeilen acceptabel blijven. In totaal kunnen de vier gemalen in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland 4.600.000 liter water per minuut wegpompen. Heel veel water dus.
Is het water eenmaal op de Randmeren, dan moet het verder onder vrij verval (dus door hoogteverschillen tussen het ene en het andere meer afstromen richting uiteindelijk de Afsluitdijk/Waddenzee).Maar als tussen liggende meren, zoals het Markermeer nu ook al hoog staan, dan kan het water uit de Randmeren ook lastig afgevoerd worden en kan het waterpeil daarvan ook verder stijgen. Op dit moment is de verwachting dat het waterpeil in de Randmeren weer gaan zakken.
Wat zijn verwachtingen komende dagen?
Het is inmiddels gelukkig ander weer; droger en het gaat vriezen en de wind staat naar het oosten. Dat is goed voor de Waddenzee, want dan dalen daar de waterstanden ook en kan er meer water uit het IJsselmeer gespuid worden dus naar verwachting zal het water gaan dalen. Oostenwind op de Randmeren is ook goed want het meeste water wordt gespuid via de Nijkerkersluis en dat wordt het overtollige water die kant op geblazen.
Vanaf wanneer vormt de hoge waterstand/ de hoeveelheid neerslag een probleem en/of risico voor Flevoland en met name Zeewolde?
Voorlopig niet, omdat de weerssituatie verbetert. Hadden deze omstandigheden nog langer geduurd en was het intensief blijven regenen, dan wordt het wel steeds lastiger om tijdig al die neerslag af te kunnen voeren, zeker als de grond al helemaal verzadigd is en niets meer op kan nemen. Alle 4 gemalen in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland kunnen per dag 12 mm neerslag afvoeren. Valt er langdurig meer, dan stijgt het water in sloten, tochten, grachten en kanalen. En uiteindelijk zou het dan op het land of in de straat kunnen komen te staan. Maar in stedelijk gebied wordt die situatie eens in de 100 jaar verwacht. Dus nog geen reden tot ongerustheid.
Hoe verzadigd zijn de dijken en geeft dit risico's met zich mee?
De dijken zullen verzadigd zijn, maar dat geeft geen risico’s. In tegenstelling tot rivierdijken waar het water in extreme situaties aan een zijde hoog tegen aan staat kennen onze polderdijken die situatie niet. Het peil is ook maar enkele tientallen centimeters hoger dan normaal, terwijl je bij de rivieren over meters verschil spreekt. Tenslottecontroleren opzichters van het waterschap de dijken regelmatig. De monitoring van de waterpeilen in de randmeren doen ze dagelijks. Als blijkt dat de waterpeilen te ver oplopen of er komt een sterke wind op de dijk. Dan neemt het waterschap maatregelen. Bijvoorbeeld door een dijkwacht in te zetten.
Kijk ook de drone beelden van Ronnie Bennink, eerder deze week
Foto's: Keano Hazenberg
085-0640737